نویسنده: مجید محمدی
خلاصه
1. مسابقات و نمايشگاههای کارتون هولوکاست بخشی از يک فعاليت تبليغاتی گسترده تر است که از سوی نهادهای نظام و مذهبی و با حمايت مستقيم علی خامنهای در ايران هدايت و حمايت می شود؛
2. مجوز، منابع مالی، محل برگزاری و ديگر امکانات مربوط به اين مسابقات و نمايشگاهها از سوی دولت و حکومت از مجرای سازوکارها و موسسات مختلف تامين می شود و مردم نهاد معرفی کردن سازمانهای برگزار کننده نادرست است؛
3. هدف اصلی اين مسابقات نه واکنش به کارتونهای پيامبر اسلام بلکه برای نفی هولوکاست و موجوديت دولت مشروع اسرائيل است؛
4. مضامين کارتونها تحريک دشمنی عليه يهوديان و شهروندان اسرائيل است و ايدههای عرضه شده در آنهابا مشاهدات تاريخی، اجتماعی و سياسی تاييد نمی شود؛
5. گرچه برخی از کارتونيستهای شناخته شدهی ايرانی و منتقدان هنری مستقل اين مسابقات را محکوم کردهاند گروههای سياسی و نهادهای مدنی ايرانی در اين مورد سکوت کردهاند.
6. اين تبليغات سياسی به يک جناح سياسی خاص در ايران تعلق ندارد و همهی جناحهای درگير در حکومت که با نظرات خامنهای موافقاند با اين تبليغات همراهی دارند؛ و
7. تغيير دولتها (مديريت قوهی مجريه) در ايران به هيچ وجه سياست تبليغاتی و خارجی رژيم را که ازسوی خامنهای تعيين می شود از جمله تحريف هولوکاست تغيير نداده و نمی دهد؛ تفاوتها عمدتا متوجه به بزک کردن يا عريان نشان چهرهی نظام و سياستهايش در خارج کشور است.
دورهی اول مسابقهی هولوکاست در سال 1384 يعنی اولين سال رياست جمهوری محمود احمدی نژاد توسط موسسه همشهری و سايت ايران کارتون برگزار شد. بنا به ادعای برگزار کنندگان، 1193 اثر از 63 کشور در اين مسابقه شرکت کردند. گزيدهی اين آثار در نمايشگاهی در مرکر فرهنگی و هنری صبا در مردادماه 1385 به نمايش درآمد. در آذر ماه همان سال يک همايش دو روزه نيز در بارهی هولوکاست در تهران با مديريت و تامين مالی دولتی تشکيل شد. اين همايش با ديدار شرکت کنندگان با محمود احمدی نژاد رئيس جمهوری ايران به کار خ و د پ ا ي ا ن د ا د . ا ي ن ف ع ا ل ي ت ه ا ک ه ک ل ي د آ ن ا ز ا ب ت د ا ی د و ر ه ی ش ه ر د ا ر ی ا ح م د ی ن ژ ا د ز د ه ش د ه ب و د ن ش ا ن ا ز ي ک م ج م و ع ه سياست و برنامهی مشخص برای نفی هولوکاست در سالهای اول روی کار آمدن دولت احمدی نژاد داشت.
قرار است يازدهمين نمايشگاه بينالمللی دوسالانه کاريکاتور با موضوع »هولوکاست« در بهار سال 1395 (از 25 ارديبهشت) برگزار شود که اين دومين دور مسابقهی کاريکاتور هولوکاست هم هست. بنا به ادعای برگزار کنندگان، در مسابقهی دوم 845 اثر از 50 کشور شرکت کردهاند. )فارس 10 اسفند 1394( بخش کاريکاتور چهره هم به دور دوم مسابقه افزوده شده است. اول قرار بود به 3 اثر برگزيدهی اين مسابقه جايزههايی به ميزان 12 هزار، 8 هزار و 5 هزار دلار پرداخت شود اما موسسهی اوج اين جوايز را بعدا دو برابر کرد. رقم پنجاه هزار دلار جايزه در حالی پرداخت می شود که دو سوم خانوارها در ايران )با بعد تقريبا چهار نفر( با روزی کمتر از 7.5 دلار زندگی می کنند. نمايشگاه دوم با ۱۰۲ اثر کارتون و ۵۰ اثر کاريکاتور چهره با محوريت نتانياهو در محل حوزه ی هنری سازمان تبليغات اسلامی برگزار می شود.
اهداف
سه دسته هدف متفاوت برای برگزاری اين دو مسابقه و نمايشگاههای آن در آثار عرضه شده و بيان برگزارکنندگان مشاهده می شود:
1. واکنش به کارتونهای اروپايی مربوط به پيامبر. اولين هدف از برگزاری مسابقه و نمايشگاه مثل همهی فعاليتهای تبليغاتی در جمهوری اسلامی واکنش به کارهايی است که مورد قبول مقامات رژيم نبوده است. آنها اصولا در فعاليت تبليغاتی عکس العملی بودهاند: "حدود 10 سال گذشته نشريه دانمارکی »يولاندز پوستن« 12 طرح توهينآميز به پيامبر اسلام منتشر کرد ما هم در واکنش به اين ادعا که در غرب هميشه اعلام میشود آزادی حد و مرزی ندارد و میتوان راجع به هر چيزی کار کرد، اقدام به برگزاری نخستين دوره از مسابقه کاريکاتور هولوکاست کرديم. در اتفاق دوم هم نشريه شارلی ابدو با تيراژ 5 ميليون طرح بسيار توهين آميز نسبت به پيامبر اسلام چاپ کرد. بنابراين با 10 سال فاصله مسابقه دوم را برگزار کرديم." )خبرگزاری فارس، 10 اسفند 1394(
2. نفی موجوديت اسرائيل. نفی موجوديت اسرائيل بيت الغزل فعاليتهای تبليغاتی جمهوری اسلامی در منطقهی خاورميانه و اروپاست. جمهوری اسلامی با تحريک تنفر و دشمنی نسبت به اسرائيل و قوم يهود می خواهد اسلامگرايان را در زير پرچم خود گرد آورد. موضوع هولوکاست نيز با همين هدف مورد توجه قرار گرفته شده است. چرا تمرکز بر موضوع هولوکاست برای نفی موجوديت اسرائيل؟ "چون شاکله رژيم صهيونيستی برمبنای هولوکاست است." )مسعود شجاعی طباطبايی، دبير مسابقهی هولوکاست،کيهان، 9 اسفند 1394(؛ "هولوکاست هم دروغ بزرگ صهيونيسم برای اشغال فلسطين است." )فارس، 4 بهمن 1393(
3. نفی هولوکاست. هدف اصلی برگزاری مسابقه و نمايشگاه هولوکاست نفی اين رخداد و دروغ خواندن آن بوده است. با همين هدف بود که برگزارکنندگان توانستند توجه احمدی نژاد و تيم وی را در شهرداری و دولت برای تامين بودجه و اخذ موجوزهای لازم جلب کنند. برگزار کنندگان رهنمودهای رهبر جمهوری اسلامی و رئيس دولت هشتم جمهوری اسلامی را پيگيری می کردند که هر دو هولوکاست را افسانه و دروغ ناميدهاند. اصولا در جمهوری اسلامی برنامههای تبليغاتی برای پيگيری دستورات و منويات محفوف يا تصريح شده در سخنان مقامات بالای کشور طراحی و اجرا می شود و هدف از اين مسابقه نيز اجرای منويات رهبر و رئيس دولت بوده است.
ادعای دبير اين مسابقات در مواجهه با خبرنگاران اين است که هدف از برگزاری مسابقه و نمايشگاه نفی هولوکاست نيست بلکه نقد آزادی بيان در کشورهای "حامی صهيونيسم" است. اولا در رسانههای رسمی داخل کشور اين مسابقه به همين معنای نفی هولوکاست گرفته شده و در گزارشهای مربوط به آن از عنوان "افسانهی هولوکاست" استفاده می شده است. خود سايت ايران کارتون که برگزار کنندهی دور اول اين مسابقه بوده از هولوکاست با عنوان افسانه نام می برد. يکی از آثار دبير اين مسابقه به صراحت از هولوکاست با صفت دروغ ياد می کند.
دروغ سنج برای هولوكاست اثرسيد مسعود شجاعی طباطبايی
اميد مهدینژاد در مقدمه کتابی تحت عنوان هولوکاست که بخشی از کارتونهای هولوکاست را منتشر کرده می نويسد: "در اين کتاب تلاش شده است تا دروغ آشکار »کشته شدن برنامهريزی شدۀ شش ميليون يهودی در جنگ جهانی دوم«، موسوم به »هولوکاست« به نقد کشيده شود. دروغی که امروز آنقدر آشکار است که نيازی به توضيح مجدد از جانب هيچکس ندارد. دروغی که صهيونيستهای اشغالگر فلسطين، با اتکاء بر آن، سالهاست اشغال فلسطين و جناياتی را که از آن زمان تا کنون در اين سرزمين انجام دادهاند، توجيه میکنند." دوم آن که تبری جستن مقامات وزارت خارجه از اين مسابقات در دوران دولت روحانی دقيقا بر خلاف سخن اعلام شده است. اگر اين مسابقه و نمايشگاه آن نافی هولوکاست نيست چرا محمد جواد ظريف از آن تبری می جويد؟ و سوم آن که وقتی ديگر سخنان دبير اين مسابقه را لحاظ کنيم مشخص می شود که ادعاهای وی چندان پايه و اساسی ندارد.
سه دسته اهداف فوق که برای توجيه اين مسابقه و نمايشگاه ذکر شدهاند در يک سطح نيستند. هدف اول اصولا ربطی به نتيجهی آن ندارد. واکنش به کارتون های ترسيم کنندهی پيامبر اسلام ضرورتا مستلزم پرداختن به هولوکاست نيست چون به اين کارتونها با صدها روش ديگر هم می توان واکنش نشان داد. به همين دليل می توان هدف اصلی مسابقات را همچنان که در فعاليتهای تبليغاتی مربوط به آن نيز آمده نفی هولوکاست و افسانه خواندن آن و هدف فرعی را نفی موجوديت دولت اسرائيل دانست. وقتی نفی موجوديت اسرائيل از مبانی سياست منطقهای جمهوری اسلامی باشد طبعا آن را بايد در هر گونه فعاليت تبليغاتی رژيم مشاهده کرد.
سه دسته اهداف فوق با هم سازگار نيز نيستند و انگيزههای کاملا متفاوتی را منعکس می کنند. حتی هدف ذکر شده با روش در پيش گرفته شده همخوانی ندارد. نفی هولوکاست اصولا نمی تواند پاسخ مناسبی به کارتونهای کشيده شده يا نسبت داده شده به پيامبر اسلام باشد. همچنين حتی با نفی هولوکاست موجوديت اسرائيل نفی نمی شود چون دولت اسرائيل صرفا با هدف يادآوری اين رويداد تاسيس نشده يا مبنای مشروعيت آن اين رويداد نيست تا با نفی آن موجوديت اسرائيل نفی شود.
تامين کنندگان مالی
فعاليتهايی از جنس مسابقات و نمايشگاههای هولوکاست در ايران اصولا از جنس تبليغات سياسی (پروپاگاندا) هستند و نه اطلاع رسانی، سرگرمی يا آگاهی بخشی. گرچه هيچگاه به ميزان هزينهی اين فعاليتها اشارهای نمی
شود و کمتر از تامين کنندگان منابع مالی برگزاری مسابقه و نمايشگاههای مربوطه سخن گفته می شود، هزينهی اين گونه فعاليتها به طور کامل توسط حکومت، دولت يا بخش عمومی تحت کنترل دولت پرداخت می شود. هيچ موسسهی خصوصی يا غير انتفاعی يا عمومی غير وابسته به دولت در اين حوزه هزينه نمی کند چون نه انگيزهای در اين بخشها برای فعاليت تبليغاتی ايدئولوژيک وجود دارد، نه اين گونه فعاليتها از طريق بخش خصوصی درآمد زاست و نه سازوکاری (مثل تخفيفهای مالياتی) برای تشويق اين گونه فعاليتها در بخش غير دولتی در ايران وجود دارد.
موسسهی همشهری که دورهی اول مسابقات را حمايت مالی کرد يک موسسهی تبليغاتی وابسته به شهرداری تهران است. اين موسسه در دورهای که محمود احمدی نژاد شهردار تهران بود )1382 تا 1384( اصولا به يک پايگاه تبليغاتی در خدمت نظاميگرايان تبديل شد. ديگر تامين کننده و برگزار کنندهی دورهی اول مسابقات خانهی کاريکاتور ايران بود که به گفتهی مديران اين موسسه امکانات مالی آن از سوی شهرداری تهران تامين می شود.
شهرداری تهران و ديگر شهرداریها در ايران نهاد غير انتفاعی و عمومی نيستند و مستقيما توسط حکومت اداره می شوند. دولت جمهوری اسلامی و دفتر خامنهای در انتخاب شهردار تهران مستقيما دخالت می کنند و دارای اين قدرت هستند که اعضای شوراهای شهر و شهرداران را برکنار کنند. محمد باقر قاليباف شهردار تهران از سال 1384 تا کنون از نزديکان خامنهای و سردار سابق سپاه است و با اشارهی مستقيم خامنهای حتی در دوران اکثريت اصلاح طلبان در شورا به اين مقام انتخاب شده است. در انتخاباتات شورای شهر نيز همانند ديگر انتخابات کسانی که باورمند به نظام و ايدئولوژی آن نباشند و به ولی فقيه التزام عملی نداشته باشند رد صلاحيت می شوند. خامنهای در امور جاری شهرداری تهران مثل امور ديگر کشور دخالت مستقيم می کند. در دوران شهرداری کرباسچی تلاش شد محمد واعظی رئيس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران که بسيار به علی خامنهای نزديک است برکنار شود اما شهردار تهران بدين کار موفق نشد. فعاليت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و فرهنگسراها و خانههای فرهنگ در تهران زير نظر خامنهای و نزديکانش انجام می شود.
مرکز فرهنگی و هنری صبا که محل نمايشگاه دور اول مسابقهی هولوکاست بود وابسته به فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی است که يک موسسهی کاملا دولتی است و بودجهی آن توسط دولت تامين می شود و اعضای آن نيز منصوب مقامات عالی رتبهی نظام هستند.
موسسهی فرهنگی هنری صبا
دورهی دوم اين مسابقات نيز توسط موسسهی هنری و رسانهای اوج و مؤسسه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی يا مجموعهی فرهنگی شهدای هفتم تير )سرچشمه( حمايت مالی شده است. موسسهی اول از نظر مالی وابسته به نهادهای نظامی و امنيتی و موسسهی دوم وابسته به سازمان تبليغات اسلامی است. جوايز آثار برگزيده »دومين مسابقه بينالمللی کارتون هولوکاست« با حمايت سازمان هنری و رسانهای اوج پرداخت می شود.
سايت اينترنتی موسسهی اوج نه در مورد بنيانگذاران و اداره کنندگان اين موسسه و نه منبع و ميزان منابع مالی آن هيچ اطلاعی به دست نمی دهد اما نوع آثار توليد شده و نحوهی فعاليت اين موسسه )بدون هيچ تبليغ تجاری و بدون هيچ رديف بودجه در بودجهی مصوب مجلس( نشان می دهد که اين موسسه وابسته به نهادهای نظامی و امنيتی کشور است. اين موسسه در دوران مذاکرات اتمی از مخالفان جدی اين مذاکرات بود و هيچ گونه محدوديتی را بر اين برنامه نمی خواست. در موضوعات ديگر مورد بحث در کشور نيز اين موسسه معمولا مبلغ ايدئولوژی اسلامگرايی نظاميگراست. با توجه به توليد فيلم، تهيهی پوستر، بنرها و بيلبوردهای خيابانی و نمايش آنها و توليد آثار نوشتاری، اين موسسه بايد سالانه دهها ميليارد تومان بودجه داشته باشد.
رمضان شريف مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران درباره نسبت موسسهی اوج با سپاه پاسدارانمی گويد: "موسسه اوج از همان آغاز جهت گيری معينی را برای فعاليت در حوزه انقلاب، دفاع مقدس و بيداری اسلامی اعلام کرد که هر سه حوزه چسبندگی خاصی با حوزه فعاليت های سپاه پاسداران دارد. از اين منظر بدون همکاری تنگاتنگ و حمايت های نهادهايی مانند سپاه و ارتش اين فعاليت به ثمر نمی رسيد. اين موسسه به اعتبار نوع تعريفی که از فعاليت های خود داشته توانسته بيشتر از امکانات حمايتی سپاه بهره مند شود و به اين اعتبار اگر در آينده افراد ديگری هم بخواهند فعاليتهايی با همين مختصات داشته باشند می توانند از اين حمايت ها بهره مند شوند." )مهر 19 آبان 1393( اين مسئول سپاه به صراحت از تامين مالی اين موسسه توسط سپاه سخن گفته است. موسسهی اوج به روايت خبرگزاریها و سايتهای خبری داخل کشور پروژههای تبليغاتی سپاه و بسيج راانجام می دهد.
سازمان هنری و رسانهای اوج
موسسهی فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی نيز در سايت اينترنتی خود هيچ توضيحی در مورد ميزان منابع مالی آن يا بيلان مالی سالانه به دست نمی دهد. اين موسسه نيز شبيه موسسهی اوج بودجهی صريح دولتی در بودجهی سالانه ندارد و هيچ موسسهی خصوصی، بنياد يا شرکتی نيز از آن اعلام حمايت نکرده است. مديران اين موسسه و فعالان و چهرههای آن از نيروهای نظاميگرايی هستند که هميشه با سازمانهای نظامی و امنيتی در ارتباط بودهاند. بنا به بخش معرفی اين مجموعه در سايت اينترنتی خود آن "مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۱ در محل انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی به بهرهبرداری رسيد. اين مجموعه با هدف حفظ فرهنگ ايثار و شهادت در جامعه و انتقال ارزشهای والای انقلاب اسلامی از نسل مبعوث به نسل وارث ساخته شده است... اين مجموعه ... با همت انقلابی مرحوم حاج احمد قديريان و شهرداری تهران ساخته شد و زير نظر سازمان تبليغات اسلامی اداره میشود." سازمان تبليغات اسلامی بودجهی خود را از دولت دريافت می کند و شهرداری تهران نيز يک سازمان شبه دولتی در ايران است.
موسسهی فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه)
نمايشگاههای دوسالانهی کاريکاتور که قرار است دورهی جديد آن به موضوع هولوکاست اختصاص يابد اصولا
يک نمايشگاه دولتی است و هزينههای آن از سوی وزارت ارشاد تامين می شود. اصولا در ايران هيچ مسابقه و نمايشگاهی بدون مجوز وزارت ارشاد قابل برگزار شدن نيست. برگزارکنندگان اين مسابقات و نمايشگاهها آن قدر قدرتمند هستند که وزارت ارشاد نمی تواند از دادن مجوز به آنها خودداری کند. محل برگزاری نمايشگاه دوم موزهی فلسطين خواهد بود. موزهی فلسطين هم مانند مرکز صبا بخشی از فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی است.
حتی اگر وزارت ارشاد به مسابقه و نمايشگاهی و کنسرتی مجوز بدهد و رهبر جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه و بسيجيان و روحانيون با نفوذ با آن مخالف باشند جلوی کار آن گرفته می شود. بدين ترتيب مقامات دولتی و حکومتی نمی توانند ادعا کنند که کاری بر خلاف نظر آنها انجام شده است.
موسسان و اداره کنندگان موسساتی مثل خانهی کاريکاتور ايران، موسسهی اوج و موسسهی فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی همه از نيروهای معروف به حزب اللهی و سرکوبگر در بخش فرهنگ هستند. اين نيروها در ايران به اعضای حزب پادگانی معروفند که از سوی بيت رهبری و نهادهای نظامی و امنيتی و انتظامی در هر گونه عمليات خود حمايت می شوند. آنها همه سابقهی بر هم زدن جلسات فرهنگی، آتش زدن کتابفروشی، بر هم زدن کنسرتهای موسيقی و پرونده سازی عليه روزنامه نگاران را در پروندهی خود دارند. دفتر علی خامنهای توجه ويژهای به اين نيروها دارد و از آنها در همهی فعاليتهايشان حمايت مالی و امنيتی می کند.محمد رضا زائری مدير مسئول موسسهی سرچشمه از کسانی است که سالها در لبنان با حزب االله اين کشور همکاری داشته است.
غير از فعاليتهای منفی و مخرب، اين افراد و موسسات مربوطه مستقيما در پی ترويج همهی رهنمودها و سياستهای رهبر جمهوری اسلامی هستند و تصور اين که اين موسسات از سوی رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای تحت نظر وی حمايت مالی و تدارکاتی نشوند غير ممکن است. موضوعات محوری تبليغاتی در فعاليتهای اين موسسات عبارتند از تهاجم فرهنگی، سبک زندگی اسلامی، غرب ستيزی، و بسط اسلامگرايی در ايران و کشورهای ديگر. اين گونه افراد در واقع بخش تبليغاتی نهادهای نظامی در کشور هستند.
محمد جواد ظريف وزير خارجه ايران در مصاحبهای با نشريهی نيويورکر گفته است دولت اين کشور هيچ کنترلی بر مسابقههای کاريکاتور هولوکاست ندارد و از آن حمايت هم نمیکند. او می گويد اين نمايشگاه را گروهی غيردولتی برگزار میکند و سازمان غيردولتی که نمايشگاه را برگزار میکند »نيازی به مجوز« برای انجام آن ندارد و وزارت خارجه تنها قادر است رواديد صادر کند. ظريف در اين ادعای دروغ همان ادعای نادرست دبير دومين مسابقهی هولوکاست را تکرار می کند که "اين نمايشگاه ارتباطی با دولت ندارد و سازمانهای مردم نهاد حامی اقدام ما هستند."
در اين سخن ظريف سه قلب واقعيت و خلط وجود دارد. واقعيت اول قلب شده اين که برگزاری هر مسابقهی فرهنگی و هنری و هر نمايشگاهی در ايران نياز به مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد و اين نمايشگاه استثنا نيست. از جمله شرايط کسب آن نيز »توهين نکردن به اعتقادات و ديدگاهها« از طريق »صوتی، تصويری، نقاشی يا کاريکاتور« است. اين امر در شرايط اخذمجوز برگزاری نمايشگاه فرهنگی در پورتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ذکر شده است.
خلط دوم در واقع خلط ميان غير دولتی و حکومتی است. برگزار کنندگان نمايشگاه تحت مديريت و بودجهی قوهی مجريه نيستند )که در ايران گاه از آن با عنوان دولت ياد می شود( اما تحت نظر حکومت هستند که نهادهای نظامی و امنيتی و قضايی را تحت نظر دارد. موسسهی هنری و رسانه ایاوج غير دولتی )به معنای قوهی مجريه( است
.اما حکومتی است به اين معنا که نه بخش خصوصی است و نهادی مدنی مستقل از حکومت و دولت
خلط سوم خلط ميان رابطهی برگزار کنندگان با حکومت است. ظريف در اين مصاحبه برگزار کنندگان را با گروههای نژاد پرست در امريکا مقايسه می کند اما او نمی گويد که برگزار کنندگان مسابقه در ايران از نزديکان علی خامنهای و دفتر وی هستند در حالی که کوکلوس کلانها هيچ رابطهای با دولت امريکا ندارند. بنا به اين مقايسهی ظريف، روحانيون و مقامات عالی حکومتی در ايران که همه حامی اين مسابقه و نمايشگاه هستند نژاد
.پرست و انسان هراس هستند که ناقض سخنان و مواضع ديگر وی است
مضامين
مضامين اين مسابقات و آثار عرضه شده را در شش مقوله می توان طبقه بندی کرد:
1. هولوکاست فلسطينيان توسط اسرائيل،
2. مساوی بودن صهيونيزم با نازيسم،
3. استفادهی ابزاری از هولوکاست برای توجيه کشتار فلسطينيان،
4. توجيه موجوديت اسرائيل با هولوکاست،
5. دروغ هولوکاست،
6. دروغ آزادی بيان در غرب.
هيچ يک از اين موضوعات نتيجه گيری تحقيقات تاريخی و اجتماعی نيستند و بيشتر شبيه کارتونهای اغراق آميز و فريب دهندهاند تا واقعيت تاريخی. مشکل اين کارتونها آن است که از يک رسانهی مبتنی بر اغراق و مبالغه برای بيان مطالبی که مدعی واقعيت آنها هستند استفاده می کنند. مخاطب نمی داند پيام اين کارتونها را بايد جدی بگيرد يا شوخی. اساسا مشکل ايدئولوژیهايی مثل اسلامگرايی يا کمونيسم اين است که از همهی مجاری رسانهای از جمله نوع کمدی آن برای تبليغات مبتنی بر دروغ آن هم با ادعای اطلاع رسانی و انتقال پيامهای واقع نما استفاده می کنند. مرز ميان اطلاع رسانی و تبليغات در رسانههای دولتی جمهوری اسلامی به شدت در هم ريخته شده است.
برخورد جامعه
ميزان بازديد از نمايشگاه هولوکاست توسط هيچ مرجع مستقلی گزارش نشده است. هيچ نظر سنجیای نشان نمی دهد که بازديدکنندگان به اهداف برگزار کنندگان باور داشتهاند. بسياری از بازديدکنندگان صرفا برای ارضای کنجکاوی به اين گونه نمايشگاههای دولتی می روند. همچنين مجانی بودن بازديد از اين نمايشگاهها گروههايی مثل دانشجويان و دانش آموزان را به بازديد تشويق می کند. دانش آموزان معمولا توسط مديران و معلمان به اين گونه نمايشگاها برده می شوند.
هيچ نظر سنجی مستقلی در ايران نشان نمی دهد که مردم ايران چه اطلاع و نگرشی به اين مسابقات، نمايشگاهها و کارتون ها و موضع مقامات و نهادهای در رد هولوکاست داشتهاند و دارند.
هيچ تحليل گر مستقل آثار گرافيک در ايران يا خارج ايران مروری بر آثار اين مسابقه يا نمايشگاه منتشر نکرده است. به نظر می آيد که جامعهی گرافيستها و کاتونيستها در ايران و خارج ايران با آثار اين نمايشگاه و مسابقه به عنوان فعاليتی تبليغاتی نگاه کرده است. بی توجهی منتقدان هنری به اين آثار نشان می دهد که کارتونهای عرضه شده و نمايش داده شده از کيفيت هنری بسيار پايينی رخوردار بودهاند. کارتونيستهای شناخته شدهی ايرانی مثل نيک اهنگ کوثر و مانا نيستانی اين مسابقات را محکوم کردهاند.
متاسفانه جريانهای سياسی در ايران در برابر اين مسابقات و نمايشگاهها سکوت کردهاند. جريان چپ مذهبی و سکولار در ايران هميشه همراه با سياست ضد امپرياليستیاش گرايش ضد اسرائيلی و حتی ضد يهودی نيز داشته است. اين جريان اسرائيل را پايگاه ايالات متحده در خاورميانه می داند و نه يک کشور مستقل. حتی جريانهای مليگرای سکولار با رهيافت عامه گرايانه برای عدم مخالفت با توده (به تصور خود همراه با روحانيت) از انتقاد از جريانهای ضد اسرائيلی و ضد يهود پرهيز می کنند.
تغيير دولتها و مسابقات هولوکاست
با روی کار آمدن دولت روحانی عدهای انتظار داشتند که ماجرای انکار هولوکاست از سوی نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی به کناری نهاده شود. اين انتظار ناشی از عدم شناخت جناحهای حکومتی و ساختار قدرت در ايران است. انکار هولوکاست موضع ولی فقيه و حکومت است و هيچ دولتی نمی تواند آن را به حاشيه براند. تنها اتفاقی که با روی کار آمدن دولت روحانی افتاده آن است که رئيس جمهور و وزير خارجه به صراحت اين رويداد را انکار نمی کنند و آن را افسانه نمی خوانند.
وزارت خارجهی جمهوری اسلامی در دوران ظريف تلاش می کند از اين موضوع فاصله بگيرد و سلبا يا ايجابا در مورد آن موضعی نگيرد. به همين دليل ظريف در مورد نمايشگاه دوم هولوکاست می گويد: "دولت روحانی از نمايشگاه کارتون هولوکاست در ايران حمايت نمیکند." او البته بلافاصله اين سخن نادرست را عرضه می کند که "برگزاری چنين نمايشگاههايی در ايران نيازی به مجوز دولتی ندارد."
اما اين موضع با رفتار دولت روحانی هماهنگ نيست. در ايران هر نمايشگاه و مسابقهای که برگزار می شود بايد مورد تاييد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد و همين نمايشگاه هم با مجوز و کمک دولت برکزار می شود. دبير مسابقهی هولوکاست در نقد سخنان ظريف در مقايسه کردن برگزار کنندگان مسابقه با نژاد پرستان
امريکايیکه برای مخاطب امريکايی و اروپايی بيان شده به همين دوگانگی اشاره می کند: "وزير امور خارجه در آن مصاحبه [با نيويورکر] عنوان کرده که اين نمايشگاه از سوی دولت تاييد نمی شود و اين مسئله نظر شخصی وی به شمار می رود؛.. ما با وزارت ارشاد همکاری داريم و مسئولان بخش تجسمی کشور در جريان اين فعاليت هستند و همه می دانند که اين نمايشگاه از موضع عزتمندانه است؛ بنابراين صحبت های وزير امور خارجه با وزارت ارشاد همخوانی ندارد." (تسنيم 8 ارديبهشت 1395) در نهايت حداکثر مخالفت وزير خارجه عدم حضور در افتتاحيهی نمايشگاه است در حالی که از وی دعوتی هم به عمل نيامده است.
در نشستهای مربوط به ترويج اين مسابقات هم چهرههای جريان اقتدارگرا و هم چهرههای جريان اصلاح طلب (مثل محمد قوچانی سردبير برخی از نشريات اصلاح طلب) حضور داشتهاند. نفی هولوکاست و مخالفت با موجوديت اسرائيل به هيچ جناح خاصی در کشور اختصاص ندارد. اصلاح طلبان مذهبی همه حامی سياست خارجی جمهوری اسلامی در نفی اسرائيل و حمايت از دشمنان سرسخت اسرائيل مثل حزب االله لبنان و حماس هستند. تنها تفاوت ميان اصلاح طلبان و اعتداليون از يک سو و جناح مقابل در اين است که اصلاح طلبان به دليل عملگرايی و مصلحتگرايی بيشتر نفی هولوکاست را از حيث تحميل هزينه به کشور به صلاح نمی دانند در حالی که جناح مقابل آن را در راستای افزايش نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه و در ميان دشمنان ايالات متحده و اسرائيل می داند و اقداماتی مثل برگزاری نمايشگاه و مسابقهی هولوکاست را به نفع پيشبرد اهداف و راهبردهای جمهوری اسلامی در مديريت جهانی تلقی می کند.
https://www.ushmm.org/confront-antisemitism/holocaust-denial-and-distort...
توانا: آموزشکده جامعه مدنی ایران، موسسهای پیشگام در زمینه آموزش آنلاین است. توانا در تاریخ ۱۷ می سال ۲۰۱۰ با هدف حمایت از شهروندی فعال و رهبری مدنی در ایران از طریق راههای گوناگون برای آموزش شهروندی و برنامههای ظرفیتسازی برای جامعه مدنی، شروع به کار کرد. چشمانداز توانا دستیابی به جامعهای آزاد و باز برای ایرانیان است، جامعهای که در آن هر ایرانی از فرصتهای برابر، عدالت و آزادیهای کامل مدنی و سیاسی بهرهمند شود.
پروژه رواداری در صدد است تا منبع الهامی باشد برای پلورالیسم (چندفرهنگی)، آگاهی، آزادی مذهبی و به رسمیت شناختن تفاوت در میان شهروندان. پروژه رواداری با تهیه و استفاده از مجموعه متنوعی از منابع آموزشی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی، بر نقش هر فرد برای مقابله با نفرت تاکید داشته و به برشمردن فواید زندگی روادارانه در جامعهای باز و آزاد میپردازد. پروژه روادری از طریق آموزش سعی دارد تا جلوی اذیت و آزار و نسلکشی [اقلیتها] را گرفته و بذرهای بنیادین جامعهای پایدار و متنوع را در خاورمیانه بزرگ کاشته و پرورش دهد.